Scandinavisch design wordt wereldwijd erkend als een synoniem voor toegankelijk design met een focus op eenvoudige vormen en hoge functionaliteit. Carl Ljungh en Jonas Groth gaan ook zo ver. Maar vooral als het gaat om interieurs. Maar toen ze in de jaren '90 en begin jaren '10 naar huishoudelijke apparaten keken, kregen ze er de kriebels van. "We vroegen ons altijd af: Waarom moet een stofzuiger eruit zien als iets uit een Star Wars-film?" zegt Groth. "Waarom moet een strijkijzer eruitzien als een rubberboot, terwijl het eigenlijk een gebruiksvoorwerp is?" "Gemaakt van paars gekleurd plastic," zegt Ljungh hoofdschuddend. "Dat is toch belachelijk? Deze dingen zijn gemaakt voor thuis en zien eruit alsof ze van een andere planeet komen."

Maar er zijn natuurlijk ook andere manieren. "Waarom zijn er niet meer iconische producten zoals de Pavoni espressomachine?" vroeg Ljungh zich tientallen jaren geleden af, toen hij zich herinnerde hoe zijn ouders er in de jaren zeventig een kochten in Italië en hem importeerden naar Zweden. "Ik was er altijd erg trots op als mensen op bezoek kwamen," lacht de ontwerper. Hij vroeg zijn ouders zelfs of hij het mee mocht nemen als hij uit huis ging. "Maar natuurlijk zeiden ze nee!" Carl Ljungh heeft nu zijn eigen Pavoni en de ontwerpstijl heeft een blijvende indruk op hem achtergelaten - een ontwerp dat in principe voldoet aan de Zweedse principes, zowel wat betreft gebruiksvriendelijkheid als esthetiek.

Hij legt uit: "In Scandinavië is alles ontworpen. Stoelen, tafels, behang, textiel. Maar we hadden het gevoel dat alledaagse producten, alledaagse voorwerpen die je keer op keer gebruikt zonder er veel bij na te denken, ongelooflijk omslachtig zijn, niet mooi, gewoon geen designobjecten." En Groth voegt eraan toe: "Ga maar eens een gewone elektrowinkel binnen. Daar kun je gewoon alles verbeteren. Serieus, de mogelijkheden zijn eindeloos." En het waren precies deze eindeloze mogelijkheden die Ljungh en Groth iets meer dan tien jaar geleden besloten aan te grijpen. Ze hadden immers een reputatie te verliezen. Er waren heel pragmatische redenen waarom de bruiswatermaker op de eerste plaats kwam, vertelt Carl Ljungh: "We waren op zoek naar een product dat onze hulp echt nodig had. En de bruiswatermaker was, nou ja, gewoon het ergste van allemaal."

Laten we nu iets dichterbij inzoomen. Het is 2024 en Aarke is gevestigd in de Zweedse hoofdstad Stockholm, een stad die 14 jaar eerder als eerste stad ooit werd uitgeroepen tot Europese milieuhoofdstad. Milieudoelstellingen zijn al lang verankerd in het Zweedse beleid en Stockholm, het grootste centrum van het land, geeft het goede voorbeeld. In 2020 werd de stad zelfs uitgeroepen tot "slimste stad ter wereld" dankzij tal van innovatieve oplossingen. De stad wil het gebruik van fossiele brandstoffen in 2040 volledig hebben uitgebannen en stelt haar inwoners in staat om milieukwesties in hun dagelijks leven in de gaten te houden door middel van laagdrempelige aanbiedingen.

En dit is precies waar Aarke om de hoek komt kijken, zegt Jonas Groth: "Ons idee was om mensen het gevoel te geven dat bruisend water net zo elegant kan zijn als het openen van een fles Perrier. Op deze manier inspireren we mensen om hun gedrag te veranderen in de richting van een duurzamere levensstijl. Of beter gezegd, we gebruiken design om ze te manipuleren in de richting van een duurzamere levensstijl." De twee Zweden willen het onderwerp niet te serieus nemen: "Duurzaamheid is niet iets dat we als argument willen benadrukken. We vinden eerder dat je het moet kunnen voelen als je een product aanraakt en gebruikt," voegt zijn partner Ljungh eraan toe en hij vervolgt: "We hebben jarenlang nagedacht over ons standpunt over duurzaamheid, want het maken van steeds meer producten is niet echt nodig, toch? We hebben niet echt meer dingen nodig in de wereld. Wat we wel nodig hebben zijn betere producten. Producten die lang bestand zijn tegen de eisen van alledag en tegen esthetische overwegingen. Zo investeer je in de toekomst."

Groth en Ljungh investeren echter in de eerste plaats in het verbeteren van het dagelijks leven van hun klanten met hun producten. Als je de locatie van Aarkes in Stockholm nader bekijkt en ook kijkt naar de producten die de Zweedse ondernemers sinds hun start op de markt hebben gebracht, zou je in eerste instantie kunnen denken dat het bedrijf zich uitsluitend op water heeft gericht. Eind 2023 verhuisden de twee Zweden hun hoofdkantoor naar een niet meer gebruikte mineraalwaterfabriek, die nu dienst doet als prestigieus kantorencomplex en zelfs een sculptuur van een waterdrager op het dak heeft. "Ja," lacht Carl Ljungh, "op het eerste gezicht lijkt ons nieuwe kantoor op een zeer symbolische locatie te staan."

"In eerste instantie dachten klanten: Oh, Aarke is de fabrikant van deze premium bruiswatermakers. En toen lanceerden we de waterfilter. Ah, dus Aarke draait helemaal om koud water." Ljungh lacht. "Nou, en toen kwam de waterkoker en iedereen dacht dat ze begrepen hadden dat het over water in het algemeen ging." Eigenlijk hoef je alleen maar te weten wat de naam Aarke betekent om te beseffen dat het vanaf het begin om meer dan dat ging: Het woord "aarke" komt uit de Samische taal en betekent zoiets als "dagelijks". Stap voor stap en product voor product willen de twee ontwerpers het hele gebied van het dagelijks leven "verbeteren" - en niet alleen aan de oppervlakte: "Design is voor ons geen kunstmatige categorie, design komt van binnenuit. Het gaat 100 procent om de gebruikerservaring. Ons doel is om alledaagse rituelen aangenamer en plezieriger te maken en dat integreren we in het ontwerp."

Niet in de laatste plaats, maar eigenlijk op de eerste plaats, wordt het merk Aarke natuurlijk gevoed door de ideeën en waarden van de oprichters: gedreven door hun visie om goede producten te maken, producten die gemakkelijk te gebruiken, repareerbaar en duurzaam zijn en, daarmee samenhangend, mooi in de meest conventionele zin van het woord. "Ik weet nog dat we de Carbonator voor het eerst presenteerden en dat mensen zeiden: 'Het is prachtig, het ziet er precies zo uit als een bruiswatermaker eruit moet zien'", blikt Ljungh terug. "En we proberen altijd precies dat punt te bereiken. Naar een duidelijk ontwerp dat precies is zoals het moet zijn. En dan maakt het niet uit of het 20 jaar geleden is ontworpen of vandaag."

Levensduur door tijdloosheid: de twee Zweden werken al tientallen jaren samen als een geolied team en blijven elkaar de bal toespelen tot ze allebei tevreden zijn met het resultaat. "We proberen geen compromissen te sluiten. We zoeken naar een idee dat we allebei goed vinden. En als dat het geval is, is de kans groter dat veel mensen het leuk zullen vinden," zegt Carl aan het einde van ons gesprek en Jonas voegt daaraan toe: "Ja, ik denk dat het samenvat. Het moet een synthese van ideeën zijn en geen compromis. Totdat we allebei vinden dat het resultaat beter is dan ons oorspronkelijke idee."

"Als je iets heel eenvoudigs probeert te ontwerpen, is het eigenlijk heel complex," zegt Ljungh. Maar het is de moeite waard, want Groth voegt eraan toe: "Mensen houden meestal van mensen, toch? Niet van producten. Dus elke keer als een klant dit woord gebruikt, bijvoorbeeld als hij zegt: 'Ik hou van jullie waterfilter', dan weten we dat we iets goed hebben gedaan." Net als de Pavoni uit Ljunghs jeugd: "We willen ook dingen maken met ingebouwde waarden," besluit Ljungh, "het materiaal, de esthetiek, iets dat zo lang meegaat dat je kinderen het mee willen nemen als ze verhuizen. Dat is ons ultieme idee van een product waar we trots op kunnen zijn." En trots zijn ze allebei. Dat kun je zien.