Bogler Mok Z/W

De productie van keramische voorwerpen heeft een lange traditie in de Benediktinerabtei Maria Laach in de Eifel. In ieder geval ligt het klooster in een streek waar dit ambacht al honderden jaren invloed heeft. Vooral in Maria Laach beleefde het in de eerste helft van de 20e eeuw een nieuwe bloeiperiode door de in Bauhaus opgeleide monnik Theodor Bogler. Broeder Stephan, die nu de leiding heeft over het keramiekatelier van het klooster, en zijn zeven medewerkers zetten de tradities van de plaats en de regio op vele manieren voort. Zij hebben onder andere een gietproces geperfectioneerd dat Bogler destijds zelf heeft opgezet

Het gaat hier om het zogenaamde slip clay gieten, waarbij vloeibare klei in gipsen mallen wordt gegoten. Wat eenvoudig en gemakkelijk klinkt, kost in werkelijkheid meerdere dagen werk en vereist niet alleen vakmanschap maar ook een geoefend oog, geduld en, in het beste geval, goed weer. In het begin wordt de klei gewogen, want een liter vloeibare klei weegt drie kilogram - te veel voor een kopje. In het algemeen worden in de monastieke keramiekwerkplaats vaak metingen verricht, omdat op de dagen van het slipgieten ook regelmatig de luchtdruk moet worden gecontroleerd. In de zomer, wanneer de omgevingslucht droog is en de zon voortdurend schijnt, kunnen de gipsvormen meestal drie keer per week worden gebruikt, d.w.z. bijgevuld. In de herfst en de winter daarentegen, wanneer het vaker regent of sneeuwt en de omgevingslucht vochtiger is, kunnen maximaal twee passen per week worden gedaan.

De gegoten klei wordt eerst ongeveer een dag in de mal aan de lucht gedroogd, dan ontvormd en weer enige tijd aan de lucht gedroogd. Of het materiaal tijdens dit proces de juiste dikte bereikt, kan niet met het oog alleen worden gezien, dus wordt een naald gebruikt om in de klei te prikken - vergelijkbaar met de "houtjesproef" bij het bakken van taarten. Een akoestische test geeft ook informatie over de vraag of de totale droogtijd voldoende is geweest: als je met je vinger tegen de holle kleivorm tikt, is het geluid duidelijker en hoger naarmate de vorm beter gedroogd is. De kopjes krijgen hun definitieve vorm pas als de blanco's op de draaischijf worden bewerkt. Daarna worden ze in de oven gebakken bij temperaturen van ongeveer 1100 °C.

Na deze eerste stook zijn de drinkvaten klaar voor het glazuur. Voorzichtig wordt elk kopje met de hand in de vloeistof gedoopt. Precisie en gevoel voor verhoudingen zijn ook hier vereist, vooral voor de tweekleurige geglazuurde modellen.

Alle bij Maria Laach gebruikte glazuren zijn huisgemaakt. Om het zwarte glazuur te maken, wordt bijvoorbeeld glaspoeder gemengd met fijngemalen basalt, dat afkomstig is van rotsafzettingen in de regio. Een eerbied voor de bouwgeschiedenis van het klooster: Bent u er ooit geweest? Dan weet u dat het kerkgebouw rust op dragende elementen van basalt. Bij nadere beschouwing verraadt het donkere glazuur nog de kristalstructuur van deze vulkanische steen. Het roomwitte glazuur met zijn elegante, bijna zijdematte glans is gemaakt van een mengsel van glaspoeder en dolomietpoeder (steenpoeder). Steenmeel heeft het voordeel dat het zeer zuurbestendig is en ook bestand is tegen hogere baktemperaturen. Dat komt omdat onze Bogler-mokken uit de Black and White-serie, om het glazuur te versterken, drie dagen lang, zonder onderbreking, in de oven blijven bij 1.250 °C.

Overigens wordt de klei ook in de buurt van het klooster gewonnen. De kleiput is maar tien kilometer verderop. Voor de verwerking wordt de grondstof naar het Westerwald gebracht, waar specialisten het verzorgen, schoonmaken, drogen en malen. Pas als het bewerkt moet worden, wordt de gemalen klei weer met water verrijkt en in een vacuümpers geperst.

Bepaalde fabricagestappen worden met de hand uitgevoerd. Kleine afwijkingen in grootte en kleur kunnen dus voorkomen.